Marek Gajewski " Białostocki Pułk Strzelców 1918-1921"

 Nie tylko beletrystyka zajmuje naszych uczniów. Sięgają też po powazniejsze pozycje, rozwijające ich pozaszkolne zainteresowania. Dziś propozycja historyczna i regionalna zarazem.

Autorem książki pt. ,, Białostocki Pułk Strzelców 1918-1921'' jest Marek Gajewski, pseudonim Aramis. Pisarz urodził się 22 lutego 1926 roku w Modlinie. Nosił stopień podchorążego po szkole Młodych Dowódców. To autor wielu publikacji z okresu okupacji. Książka została wydana w 2007 roku w Białymstoku. Jest formatu A5, ma miękką okładkę. 

         Książka przedstawia dzieje walk Białostockiego Pułku Strzelców w czasie wojny polsko - bolszewickiej 1919-1920. Podzielona jest na rozdziały, które tworzą  spójną całość. Po pierwszej wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości przez Polskę odbudowanie armii, do obrony jej przyszłych granic, stało się dla naczelnika państwa  Józefa Piłsudskiego i władz państwowych zadaniem priorytetowym. Cały kraj podzielono na okręgi wojskowe. Siedzibą jednego z nich miał być przez pewien czas Białystok. Jednak przez trwającą od 19 lutego 1919 roku okupację niemiecką  tego miasta władze okręgu tymczasowo ulokowały się w Łapach. Utrzymywanie okolic Białegostoku było dla dowództwa niemieckiego ,,Ober Ost'' - zadaniem najważniejszym. Umożliwiało  niezakłóconą ewakuację prawie półmilionowej armii niemieckiej z Białorusi i Ukrainy do Prus wschodnich strategicznymi arteriami komunikacyjnym: szlakiem Wilno-Kowno i linią kolejową Brześć-Białystok-Grajewo.  Taka sytuacja utrzymywała się do końca stycznia 1919 roku.  Dopiero podpisanie niemiecko - polskiej umowy 5 lutego 1919 roku pozwoliło stronie polskiej  na częściowe przejmowanie władz na tym obszarze. Lecz największym sukcesem Polaków było uzyskanie zgody na przemarsz pierwszych oddziałów wojskowych w kierunku Wołkowyska przeciwko maszerującej na zachód dywizjom bolszewickiej Armii Czerwonej. Dalszy napływ ochotników ,a zwłaszcza wyraźna poprawa warunków bytowych formujących się jednostek, przyczyniły się bezpośrednio na początku lutego 1919 r. do taktycznego zorganizowania I batalionu strzelców ( 3 kompanie strzeleckie i jedna ckm*) pod dowództwem por. Stefana Lewickiego.

         Książka opatrzona jest w kserokopie oryginalnych dokumentów z tamtego okresu, na przykład legitymację żołnierza Białostockiego Pułku Strzelców i wiele innych, które stanowią prawdziwą gratkę dla znawców tematu.

         Język, którym Gajewski posłużył się w książce, mimo jej  określonego profilu tematycznego, jest zrozumiały i trafia do przeciętnego czytelnika. Choć początek nie wydawał się zbyt ciekawy, to kiedy przebrnąłem przez jej pierwsze rozdziały,  bardzo mnie ona wciągnęła. W ciągu kilku dni nie spostrzegłem się, iż książka się kończy ,a fenomen Białostockiego Pułku Strzelców został  wyjaśniony. Całokształt utworu oceniam pozytywnie. Logiczny podział zdarzeń, przedstawienie historycznych faktów oraz przybliżenie czytającemu tematyki Białostockiego Pułku Strzelców i sytuacji polityczno - wojskowej Polski w XX wieku są głównymi powodami, dla których polecam wszystkim tę książkę.

ckm*-ciężki karabin maszynowy

ciekawostka o karabinach maszynowych: karabiny maszynowe mają wiele różnych typów, z których wyróżniamy m.in. :

1.ciężkie karabiny maszynowe (ckm)

2.lekkie karabiny maszynowe (lkm)

3.wielkokalibrowe karabiny maszynowe (wkm)

4.przeciwlotnicze karabiny maszynowe (pkm)

5. uniwersalny karabin maszynowy (ukm)

6. ręczne karabiny maszynowe (rkm)

7. karabinki maszynowe (kbkm)

Igor Borys kl. VIc